Cách xử lý khi chồng trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng cho con là vấn đề pháp lý mà nhiều người quan tâm. Theo Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, cha mẹ có trách nhiệm cấp dưỡng cho con đến khi đủ 18 tuổi. Khi chồng không thực hiện nghĩa vụ này, vợ có quyền yêu cầu tòa án giải quyết.
Nghĩa vụ của cha trong việc cấp dưỡng
Luật Hôn nhân và Gia đình (HN&GĐ) 2014 quy định rõ nghĩa vụ cấp dưỡng của cha đối với con sau ly hôn. Điều 82 và Điều 110 Luật HN&GĐ 2014 nêu rõ cha không trực tiếp nuôi con có nghĩa vụ cấp dưỡng cho con chưa thành niên hoặc đã thành niên không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình. Nghĩa vụ này áp dụng khi cha không sống chung với con hoặc vi phạm nghĩa vụ nuôi dưỡng con dù sống chung.
Theo Điều 116 Luật HN&GĐ 2014, mức cấp dưỡng được xác định dựa trên thu nhập, khả năng thực tế của cha và nhu cầu thiết yếu của con.
Cách xử lý khi chồng trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng
Trao đổi, thương lượng
Bước đầu tiên khi chồng trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng là trao đổi, thương lượng trực tiếp. Người vợ cần chủ động liên hệ, gặp gỡ chồng cũ để thảo luận về vấn đề cấp dưỡng.
Trong cuộc gặp, người vợ nên nhắc nhở chồng về trách nhiệm pháp lý, đề xuất mức cấp dưỡng và phương thức thực hiện phù hợp. Việc thương lượng cần được tiến hành một cách bình tĩnh, lý trí, tránh mâu thuẫn.
Nếu đạt được thỏa thuận, hai bên nên lập văn bản thỏa thuận cấp dưỡng dưới sự chứng kiến của Thừa phát lại để đảm bảo tính pháp lý, có hiệu lực thi hành đối với các bên. Thương lượng thành công sẽ giúp tiết kiệm thời gian, chi phí và giữ được mối quan hệ tốt đẹp vì lợi ích của con.
Khởi kiện yêu cầu cấp dưỡng tại Tòa án
Nếu thương lượng không thành, Người vợ có quyền khởi kiện yêu cầu cấp dưỡng tại Tòa án.
Hồ sơ khởi kiện cần chuẩn bị gồm:
- Đơn khởi kiện theo mẫu số 23-DS ban hành kèm theo Nghị quyết 01/2017/NQ-HĐTP;
- Giấy tờ tùy thân (bản sao);
- Giấy khai sinh của con (bản sao);
- Bản án/ Quyết định ly hôn (bản sao);
- Chứng cứ về việc chồng không thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng;
- Tài liệu chứng minh thu nhập của chồng và chi phí nuôi con.
Chứng cứ về việc chồng không thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng như tin nhắn, ghi âm cần được Thừa phát lại lập vi bằng ghi nhận lại thành văn bản để sử dụng làm chứng cứ trước Toà án để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình.
Người vợ nộp hồ sơ tại Tòa án nơi chồng cư trú hoặc làm việc. Tòa án sẽ thụ lý và giải quyết vụ án theo thủ tục tố tụng dân sự. Trong quá trình tố tụng, Tòa án có thể áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời buộc chồng cấp dưỡng trước khi có phán quyết cuối cùng.
Cơ sở pháp lý: Điều 39, Điều 189, Điều 190 và Điều 203 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015.
Chế tài đối với hành vi trốn tránh cấp dưỡng
Xử phạt hành chính đối với hành vi trốn tránh nghĩa vụ
Theo quy định tại Điều 57 Nghị định 144/2021/NĐ-CP, đối với hành vi trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng sẽ bị phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng.
Ngoài ra, người vi phạm còn bị áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả là buộc thực hiện nghĩa vụ đóng góp, nuôi dưỡng theo quy định.
Truy cứu trách nhiệm hình sự khi không thi hành bản án cấp dưỡng
Trong trường hợp nghiêm trọng, việc trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Điều 186 Bộ luật Hình sự 2015 quy định Tội từ chối hoặc trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng. Người có nghĩa vụ và khả năng cấp dưỡng mà từ chối hoặc trốn tránh, gây nguy hiểm đến tính mạng, sức khỏe người được cấp dưỡng hoặc đã bị xử phạt hành chính mà còn vi phạm, có thể bị phạt cải tạo không giam giữ đến 2 năm hoặc phạt tù từ 3 tháng đến 2 năm. Việc truy cứu hình sự do cơ quan điều tra thực hiện theo đề nghị của người bị hại hoặc người đại diện hợp pháp.